Thời tiết chuyển mùa tạo điều kiện thuận lợi cho virus (siêu vi trùng) phát triển mạnh mẽ, làm bùng phát sốt siêu vi với những người có sức đề kháng kém. Đây là bệnh lý thường gặp nhưng chưa được phổ cập cách điều trị nhanh và an toàn, khiến cho câu hỏi “Sốt siêu vi phát ban ở người lớn phải làm sao?” đang rất được quan tâm hiện nay.
Mục lục:
Tìm hiểu về chứng sốt siêu vi phát ban
Sốt siêu vi phát ban là tình trạng nhiễm trùng cấp tính do các virus HHV6 (Human herpes 6) hoặc HHV7 (Human herpes 7) gây nên khiến bệnh nhân sốt cao, nổi ban đỏ trên da. Bên cạnh những virus trên, những loại vi khuẩn lây nhiễm qua đường hô hấp gây ra sởi, rubella… cũng có thể là nguyên nhân gây sốt phát ban kéo dài.
Đây là bệnh lý thường gặp hơn ở trẻ nhỏ do hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn chỉnh, nhưng cũng rất dễ tấn công và gây bệnh ở người lớn trong các điều kiện thuận lợi. Virus này có xu hướng xâm nhập vào cơ thể người có hệ miễn dịch kém vì lúc này, cơ thể không có khả năng đối kháng với tác nhân gây bệnh. Người lớn khi mắc sốt siêu vi phát ban cũng có thể lây nhiễm với những người chưa tiếp xúc. Theo thống kê, mỗi người sẽ bị sốt phát ban ít nhất một lần trong đời.
Triệu chứng sốt siêu vi phát ban
Sốt siêu vi phát ban xảy ra do hệ miễn dịch phản ứng với virus hoặc với các tác nhân tác động lên tế bào da. Các triệu chứng sốt phát ban ở người lớn thường nhẹ hơn trẻ em, rất dễ nhầm lẫn với các bệnh truyền nhiễm khác như sởi, sốt xuất huyết, sốt virus,… Thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 1 – 2 tuần, khi thấy xuất hiện các triệu chứng như sốt, đau mỏi người, phát ban… thì trước đó nguồn bệnh đã có thể lây lan rồi. Sốt siêu vi phát ban kéo dài từ 6 – 9 tuần nếu xuất hiện những triệu chứng dưới đây:
– Sốt cao: bệnh nhân sốt siêu vi phát ban có thể sốt cao đột ngột, nhiệt độ trên 39 độ C kèm theo sổ mũi, đau đầu, ho, viêm kết mạc…
– Phát ban: Vùng nổi ban giống như các nốt mẩn trên da có màu hồng hoặc lốm đốm, có thể phẳng hoặc sưng cộm nhẹ. Nốt ban xuất hiện nhiều trên ngực, bụng, lưng, cánh tay, chân, trên mặt… Phát ban có thể biến mất sau vài giờ, nhưng nếu nặng hơn có thể tồn tại kéo dài nhiều ngày.
– Viêm hạch: bệnh nhân có thể bị sưng hạch tại vùng cổ, quai hàm do hệ miễn dịch phản ứng với vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể.
– Một số triệu chứng khác: sốt siêu vi phát ban có thể khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, đau nhức, suy nhược, chán ăn, mất nước, tiêu chảy, sưng mí mắt, viêm họng, ho, co giật… Khi bệnh có dấu hiệu chuyển biến tiêu cực, người bệnh cần được đưa đến thăm khám và điều trị kịp thời tại các cơ sở y tế để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Sốt phát ban có thể bị nhầm lẫn với sốt xuất huyết do có những triệu chứng tương đối giống nhau như đau đầu, đau cơ, nổi ban… Để phân biệt chính xác và có hướng điều trị đúng, người bệnh cần đến bệnh viện hay các cơ sở y tế uy tín để xét nghiệm máu.
Các biến chứng sốt siêu vi phát ban ở người lớn
Sốt phát ban thể nhẹ thường giảm dần trong vòng vài ngày sau khi phát ban và không gây ra biến chứng nghiêm trọng. Những biểu hiện cho thấy khỏi bệnh như: hết sốt sau khi phát ban, nội tạng và tim phổi bình thường, đại tiểu tiện không ra máu hay mủ, huyết áp ổn định… được coi là thể nhẹ nên không cần lo lắng về việc xảy ra biến chứng.
Tuy nhiên, nếu bệnh tình không thuyên giảm mà xuất hiện những biến chứng dưới đây thì bệnh nhân đang sốt phát ban thể nặng:
– Sốt cao kéo dài, có thể lên tới hơn 40 độ C, không đáp ứng với thuốc hạ sốt và các phương pháp hạ sốt thông thường.
– Thở gấp, thở dốc, khó thở.
– Ngủ nhiều, lơ mơ, hôn mê sâu.
– Phát ban lan rộng.
Ở những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương, ví dụ như những người mới trải qua cấy ghép tủy xương hoặc nội tạng trong thời gian ngắn có thể phát triển các biến chứng nguy hiểm do hệ thống miễn dịch không ổn định. Những người bị suy giảm miễn dịch dễ bị nhiễm virus hơn và mất nhiều thời gian hơn để điều trị sốt phát ban. Các biến chứng tiềm ẩn bao gồm viêm phổi hoặc viêm não.
Cách điều trị sốt siêu vi phát ban ở người lớn
Khi bị sốt siêu vi phát ban, bạn nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi và hạn chế tiếp xúc với mọi người, đặc biệt là trẻ em để tránh lây lan virus.
Sốt cao kèm phát ban ở người lớn có thể tự điều trị tại nhà hiệu quả sau khi đã được thăm khám và hướng dẫn điều trị bởi bác sĩ. Các phương pháp điều trị bệnh mà bạn có thể áp dụng gồm như sau.
Nghỉ ngơi và điều trị phù hợp
– Bạn có thể kết hợp áp dụng các biện pháp hạ sốt thông thường như chườm khăn, bù nước, lau người bằng nước ấm. Một quan niệm phổ biến cho rằng cần kiêng nước, kiêng gió trong thời gian bị sốt siêu vi phát ban là hoàn toàn sai lầm, dễ khiến bệnh tình trở nên trầm trọng hơn. Không gian nghỉ ngơi nên thoáng mát để cơ thể giảm mệt mỏi, giải phóng tinh thần.
– Trong giai đoạn bị nổi ban đỏ, bạn tuyệt đối phải giữ ấm cho cơ thể, đảm bảo cơ thể không bị nhiễm lạnh.
– Hạn chế tiếp xúc nơi đông người, đặc biệt là trẻ em hoặc đến những nơi công cộng để tránh lây nguồn bệnh.
– Không tự ý sử dụng thuốc tại nhà nếu chưa hỏi ý kiến bác sĩ, đặc biệt với bệnh nhân có tiền sử bệnh trước đó hoặc đang dùng thuốc điều trị hậu phẫu thuật.
– Trong suốt quá trình điều trị bệnh, người bệnh nên mặc quần áo thoải mái, dễ chịu. Không nên mặc quá phong phanh hoặc quá dày, trùm chăn kín mít. Lựa chọn quần áo rộng, có chất liệu thấm hút mồ hôi là việc nên làm để giúp giảm thân nhiệt trong thời điểm sốt cao.
Uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ
– Uống thuốc hạ sốt – giảm đau không kê đơn như Paracetamol với liều lượng 1g (tương đương với 2 viên 500mg) trong mỗi 4 – 6 giờ hoặc sử dụng các loại thuốc hạ sốt khác theo chỉ định của bác sĩ.
– Thuốc giảm ho, đau họng có thể làm dịu niêm mạc và loãng dịch đờm do tình trạng nhiễm trùng có thể dẫn tới tình trạng ho kéo dài, cố họng sưng viêm và rát.
– Bác sĩ sẽ cân nhắc kê thuốc chống viêm trong trường hợp bệnh nhân bị đau nhức do sốt siêu vi phát ban. Việc sử dụng thuốc chỉ nên thực hiện khi có sự đồng ý của bác sĩ và cần tuân thủ nghiêm túc về liều lượng và cách dùng.
Bổ sung điện giải và dinh dưỡng
– Người bệnh nên nghỉ ngơi trong thời gian bị sốt phát ban, vừa tránh lây nguồn bệnh, vừa ổn định cơ thể đồng thời kìm hãm sự phát triển của nhiễm trùng.
– Sốt cao khiến cơ thể mất nhiều nước và dẫn tới mất cân bằng điện giải, cơ thể dễ bị đau nhức và mệt mỏi. Vì vậy, trong thời gian bị sốt siêu vi phát ban, người bệnh cần bổ sung đủ 2 – 2,5 lít nước/ngày.
– Tăng cường bổ sung trái cây và rau xanh giúp cải thiện hệ miễn dịch, từ đó ngăn được sự tiến triển của virus gây sốt siêu vi phát ban. Đây là nguồn vitamin và khoáng chất dồi dào, đồng thời cũng dễ ăn và tiêu hóa hơn cho người bệnh đang mệt mỏi, chán ăn.
Lưu ý và kết luận
Khi bị sốt siêu vi phát ban, người lớn sẽ khỏi bệnh nhanh hơn trẻ em do có sức đề kháng tốt hơn. Theo đó, thời gian khỏi bệnh tính từ khi sốt cao kèm xuất hiện phát ban tới khi dứt điểm có thể kéo dài từ 3 – 5 ngày. Các triệu chứng sẽ giảm dần và người bệnh sẽ dần phục hồi hoàn toàn nếu điều trị đúng cách.
Các dấu hiệu cho thấy bạn sắp khỏi bệnh sốt siêu vi phát ban
Bạn sẽ dần hồi phục nhanh chóng nếu thấy cơ thể có những biểu hiện dưới đây:
– Không còn sốt cao hay co giật.
– Các vùng da nổi ban bắt đầu lặn và dần biến mất.
– Các triệu chứng như đau họng, mệt mỏi, sổ mũi… giảm dần.
– Niêm mạc họng không còn xuất huyết (nếu có).
– Cơ thể thoải mái, hết đau đầu và đau nhức cơ thể.
– Vết sưng hạch không còn gây đau đớn hay khó chịu.
Lưu ý
Các triệu chứng nhẹ của sốt siêu vi phát ban thường biến mất sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân đã được điều trị và nghỉ ngơi tại nhà, nhưng các triệu chứng sốt cao và phát ban không cải thiện và xuất hiện thêm các triệu chứng nghiêm trọng bạn nên đi khám càng sớm càng tốt.
– Nhận biết các dấu hiệu sốt phát ban ở người lớn giúp bạn điều trị bệnh sớm để khỏi bệnh nhanh và ngăn ngừa các biến chứng. Vì vậy, mọi người hãy chủ động nắm vững những kiến thức cần thiết về triệu chứng sốt phát ban, thăm khám và điều trị kịp thời nếu có dấu hiệu bất thường.
– Hiện nay, chưa có cách phòng ngừa sốt phát ban ở người lớn và trẻ em. Cách tốt nhất để bảo vệ cơ thể là tránh tiếp xúc với người bệnh có triệu chứng sốt phát ban và các bệnh lây truyền qua đường hô hấp khác, hạn chế đến nơi đông người trong thời gian có dịch, bổ sung dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý để nâng cao sức đề kháng và bảo vệ cơ thể…
– Sốt siêu vi phát ban ở người lớn thường lành tính nhưng không vì thế mà người bệnh chủ quan lơ là, cần theo dõi chặt chẽ triệu chứng bệnh và có phương pháp điều trị phù hợp dựa trên triệu chứng bệnh.
Tựu chung lại, khi bị mắc bệnh sốt siêu vi phát ban người bệnh cần được chăm sóc và điều trị đúng cách để nhanh chóng hồi phục và tránh các biến chứng nguy hiểm. Tuy rằng người lớn có hệ miễn dịch và sức đề kháng tốt hơn, khả năng tự chăm sóc và tự bảo vệ cũng cao hơn nhưng không vì thế mà chúng ta chủ quan với bệnh lý này, bởi sốt cao kéo dài dù xuất phát từ nguyên nhân gì cũng gây hại cho cơ thể. Hy vọng bài viết này đã đem tới cho bạn đọc cái nhìn tổng quan nhất về chứng sốt siêu vi phát ban ở người lớn.